Wydziedziczenie

Wydziedziczenie oznacza pozbawienie prawa do zachowku.

I. Przyczyny wydziedziczenia

Wydziedziczenie zgodnie z art. 1008 k.c. możliwe jest wtedy, kiedy uprawniony do zachowku:

1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; np. urządza awantury, nałogowo pije, popadł w nałóg narkomanii, zaniedbuje rażąco rodzinę, przy czym dodatkowo zachowanie takie musi być nagannie oceniane przez samego spadkodawcę, lub
2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci, lub
3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych; – przy czym chodzi tu nie tylko o obowiązku alimentacyjne, ale także opiekę którą należy otoczyć spadkodawcę z uwagi na jego wiek, czy też stan zdrowia.

Przyczyny wymienione w pkt 1 i 3 nie mogą mieć charakteru jednorazowego czy krótkotrwałego, bo jako takie nie będą uzasadniać wydziedziczenia. Muszą one być długotrwałe, „uporczywe” i zależne od woli spadkobiercy. Nie będzie wiec mowy o wydziedziczeniu wtedy kiedy np. opieka nad spadkodawcą jest niemożliwa z uwagi na stan zdrowia samego uprawnionego do zachowku bądź jego długotrwały pobyt za granicą. Powody takie muszą być zawinione przez samego spadkobiercę i nie mogą wynikać wyłącznie np. z niechęci spadkodawcy do jednego z dzieci.

Spadkodawca musi wskazać przyczynę wydziedziczenia przewidzianą ustawą. Wydziedziczenie z innej przyczyny niż wyżej wymienione jest nieważne.

II. Forma wydziedziczenia

Wydziedziczenie może zostać dokonane jedynie w testamencie. Nie ma możliwości dokonania wydziedziczenia częściowego lub warunkowego np. wydziedziczenia córki jeżeli nie zmieni swojego trybu życia.

III. Wnuki wydziedziczonego są uprawnione do dziedziczenia po dziadku

Pamiętać należy o tym, że wydziedziczenie odnosi skutek wyłącznie do wydziedziczanego. W konsekwencji zstępni wydziedziczonego, tj. jego dzieci a wnuki spadkodawcy, dziedziczą udział spadkowy, który przypadłby wydziedziczonemu. Wydziedziczenie dziecka nie obejmuje więc wnuków, które nie mogą być karane za zachowanie swoich rodziców.

IV. Przebaczenie

Zauważyć należy, że spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku jeżeli przebaczył mu. Przebaczając spadkodawca musi działać z odpowiednim rozeznaniem i swobodą podjęcia decyzji i wyrażenia woli, a nie np. pod wpływem groźby. Przebaczenie może przy tym nastąpić w dowolnej formie.

Wróć do bloga