Sporządzenie przez spadkodawcę testamentu powodować może odsunięcie od dziedziczenia jego najbliższych członków rodziny. Nie zawsze jednak sporządzony testament jest ważny. Każdy testament, w tym również notarialny może być dotknięty jedną z trzech wad oświadczenia woli. Można domagać się stwierdzenia jego nieważności, jeżeli został sporządzony:
- w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Do przyczyn takich zaliczymy np. choroby psychiczne, niedorozwój umysłowy, upojenie alkoholowe, stan odurzenia narkotycznego. Zaznaczyć przy tym należy, iż samo stwierdzenie u spadkodawcy np. choroby psychicznej nie powoduje jednocześnie nieważności testamentu. W takiej sytuacji niezbędnym staje się zazwyczaj przeprowadzenie w toku postępowania sądowego dowodu z opinii biegłego, który ustali czy spadkodawca w chwili sporządzenia testamentu był do tego zdolny
- pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści. Przez pojęcie błędu rozumieć będziemy sytuację, w której spadkodawca mylnie wyobraża sobie rzeczywistość bądź nie ma takiego wyobrażenia. Błąd musi być istotny, tzn. uzasadniać przekonanie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem nie sporządził by testamentu tej treści albo w ogóle nie sporządziłby testamentu. Bez znaczenia pozostaje przy tym czy błąd dotyczył samej treści testamentu czy też przyczyn jego sporządzenia.
- pod wpływem groźby, tj. gdy u spadkodawcy wskutek działania osób trzecich powstaje stan obawy, który zmusza go do sporządzenia testamentu określonej treści. Bez znaczenia dla przyjęcia groźby jako przyczyny nieważności testamentu czego groźba dotyczyła, od kogo pochodziła oraz czy była bezprawna.
W sytuacji w której testament okaże się nieważny do dziedziczenia powołani zostaną spadkobiercy ustawowi. Możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu nieważności testamentu jest jednak ograniczona w czasie. Jak wynika z art. 945 § 2 Kodeksu cywilnego na nieważność testamentu nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku.
Wróć do bloga
